Deze scriptie, die deel uitmaakt van een groter project dat de 40-jarige geschiedenis ervan wil documenteren, is een vervolg op het proefschrift van Jakomijn Van Wijk (2009). Uit dat onderzoek bleek dat duurzaam toerisme vóór 2005 een onderwerp van discussie werd en een proces van institutionalisering begon. Deze scriptie bestudeert de ontwikkelingen in het veld tussen 2005 en 2020, door te kijken naar de manieren waarop touroperators duurzamere praktijken zijn gaan hanteren.
Uit het onderzoek blijkt dat duurzaam toerisme ontstaat door samenwerking tussen toeristische organisaties, NGO's, overheden en onderzoeksinstellingen. Dit betekent dat vele contextuele praktijken de ontwikkeling beïnvloeden en de resultaten vormgeven, niet alleen de touroperators zelf. De netwerken voor duurzaam toerisme zijn essentieel geweest voor het ontwikkelen van relaties tussen de verschillende actoren en hebben samenwerking mogelijk gemaakt. Dit heeft geleid tot een groeiend bewustzijn van en kennis over veel kwesties in het toerisme, bijvoorbeeld plasticvervuiling, CO2-vervuiling, kinderbescherming en dierenwelzijn. Hoewel sommige touroperators aspecten van duurzaamheid op organisatorisch niveau hebben ingebed, doen slechts enkele "koplopers" dat vrijwillig.
Aangezien duurzaamheid voor de grote meerderheid van de touroperators een secundaire doelstelling blijft, zijn slechts weinigen bereid er financieel in te investeren. Dat heeft grote gevolgen gehad voor bijvoorbeeld DOV, IDH (zie hoofdstuk 5 van de scriptie) en IMVO, zoals duidelijk wordt uit de scriptie.
Bovendien is er de afgelopen 15 jaar sprake geweest van een langzame afname van de (regelgevende en financiële) steun van zowel regeringen als NGO's, aangezien duurzaam toerisme van de agenda is verdwenen. Dus ondanks alle inspanningen bestaan de meeste ontwikkelingen uit korte termijnprojecten, die vaak geen stand houden bij gebrek aan financiering. Bovendien is met de gevolgen van COVID-19 verdwenen wat er aan structuur (financiering, netwerken) overbleef. In het algemeen is het duidelijk dat zonder regelgeving en financiële prikkels systemische veranderingen vanuit de sector niet waarschijnlijk zijn. Tot slot worden op basis van de uitkomsten van deze studie suggesties gedaan voor toekomstig onderzoek.
